Calendula officinalis
Asteraceae (Papatyagiller) ailesinden, Türkçe’de tıbbi nergis, portakal nergisi, Halilağaçiçeği (Devletlibaba, Sındırgı); İngilizce’de pot marigold isimleriyle bilinen tek yıllık otsu bir bitkidir.
Tek yıllık, dalları tüylü, soğanlı ve otsu bir bitki türü olan aynısefa bitkisi 20-80 cm yüksekliğe ulaşabilmektedir. Anavatanı Avrupa’dır.
Yetişme ortamı ve yayılışı: Doğada 0-2000 metre rakımlarda Calendula arvensis türü orman açıklıkları, ekili tarla, yol kenarı, boş alan, kayalık tepe yamaçlarında bulunur.
Ülkemizde Calendula cinsine ait, Calendula arvensis ve Calendula suffruticosa olmak üzere iki takson yayılış gösterir.
Drenajı iyi olan, toprak isteği açısından seçici olmayan bir bitkidir. Tam güneş alan ve yarı gölge olan yerlerde iyi gelişir. PH’sı 4,5-8,5 olan topraklarda verim artar. Çiçekleri karanlıkta ve yağışlı havalarda kapanır. Bu özelliği ile “güneş güzeli” diye tanınmış, hava tahmini için kullanılmıştır.
Çoğaltma yöntemi: Tohumla
Ekim - dikim şekli ve zamanı: İlkbahar ve sonbahar başlangıcında viyollere ekilir. Genellikle iki-dört hafta içinde çimlenme tamamlanır. 40x40 sıra arası ve üzeri ile 70 cm sıra arası çiftli çapraz dikim önerilir.
Su isteği: Nemli toprağı sevdiğinden toprağının hafif nemli olmasını sağlayacak şekilde sulama yapılmalıdır. Çiçek toplandıktan sonra çiçeklenmenin devamı için sulama yapılmalıdır. Toprak nemi için toprak yüzeyine malç uygulaması da faydalı olur.
Bakım: Çapalama vb temel bakım yapılmalıdır.
Kullanılan kısmı: Çiçekleri ve petalleri Hasat zamanı ve hasat edilecek kısmı: Hasat çiçekler tam açtığında elle veya toplama tarakları ile yapılır. Çiçekler farklı zamanlarda açmaya devam ettiğinden hasat bitkinin vejetasyon süresi olan 6 ay kadar haftada bir gibi devam eder. Toplanan çiçekler gölgede veya özel kurutma fırınlarında kurutulur. Dekardan ortalama 150 kg kadar kuru çiçek drogu alınır.
